Alzheimer Hasta Yakınları için Pratik Bilgiler

 Alzheimer hastalığı sadece hastayı değil, aynı zamanda yakın çevresini de derinden etkileyen bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlık hastanın değişen ihtiyaçları ve duygusal dalgalanmaları, günlük yaşamda karşılaşılan zorluklar gibi durumlar söz konusu olduğunda hasta yakınları için yorucu ve stresli bir hale gelebiliyor. Ancak doğru bilgi ve yöntemlerle, bu süreç daha kolay ve yönetilebilir hale gelebilmektedir. İşte tam da bu noktada sizlere yol göstermesi adına “Alzheimer Hasta Yakınları için Pratik Bilgiler” adlı içeriği oluşturduk. İçeriğe göz atarak, alzheimer hastası olan yakınlarınıza nasıl yaklaşmanız gerektiği konusunda bilgi sahibi olabilirsiniz. Hepinize sağlıklı günler ve iyi okumalar dileriz.

Alzheimer Hasta Yakınları için Pratik Bilgiler

Alzheimer Hastaları Nasıl Davranışlarda Bulunurlar?

Alzheimer hastalarının davranışları, hastalığın ilerleme seviyesine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Ancak genel olarak hafıza kaybı, kafa karışıklığı ve günlük aktiviteleri gerçekleştirme becerilerinde azalma gibi belirtilerle karakterizedir. Buna ek olarak Erken evrede hastalar, unutkanlık, eşyaları yanlış yerlere koyma ve sık sık aynı soruları sorma gibi davranışlar sergilemenin yanı sıra hastalık ilerledikçe, daha belirgin davranışsal değişiklikler ortaya çıkar. Örneğin, konuşma zorlukları, kişisel hijyene önem vermeme, sosyal izolasyon ve duygusal dalgalanmalar sık görülür.

Orta ve ileri evrelerde ise  agresif davranışlar, huzursuzluk, paranoya, hatta halüsinasyonlar gibi psikolojik belirtiler gelişebilir. Bu noktada Hastalar, geçmişte tanıdıkları kişileri tanımakta zorlanabilir veya günün hangi saatinde olduklarını karıştırabilir ve güvenli olmayan durumlara neden olabilecek şekilde evden ayrılma eğilimi gösterebilirler. Bu nedenle Alzheimer hastalarının bu davranışları, hem kendileri hem de bakım verenler için zorluk yaratabileceğinden, alzheimer hastası yakınlarının sabırlı, anlayışlı ve destekleyici bir yaklaşım benimsemek oldukça önemlidir.

Alzheimer Hastalığı Olanların Yakınlarına Ne Gibi Roller Düşer?

Alzheimer hasta yakını olmak zor ve yıpratıcı süreçtir. Bu nedenle sürekli olarak kendinizi, hatta kimi zaman hastanın kim olduğunu ona hatırlatmak zorunda kalabilirsiniz. Unutmayın ki buradaki asıl sorun hastalıktır. O nedenle hastaya karşı olumsuz duygular beslemeyip kötü davranışlarda bulunmamak gerekir. Aksi halde hastanın daha da kötüleşmesine neden olabilirsiniz. Bu bağlamda alzheimer hastalığı olanların yakınlarına düşen rolleri listeleyecek olursak;

  • İlk olarak Alzheimer hastalığının yakınınızın davranışlarını değiştirdiğini bilmelisiniz. 
  • Hastanızın hiçbir suçu olmadığı gerçeğini görmelisiniz.  
  • Her durumda ve olayda sakin kalıp sinirlerinize hakim olmalısınız.
  • Hastanız size kötü davrandığında, suçladığında veya hoş olmayan davranışlar yaptığında sizinle ilgili olmadığı gerçeğini kabullenmelisiniz. 
  • Hastayı suçlayıcı tavır takınmayın. Üzüleceği ve atak geçireceği davranışlardan kaçınmak için buna dikkat edin. 
  • Tüm süreci hastalık nedeniyle yaşadığınızı unutmayın.
  • Yaşadığınız olaylar ve hastanın söyledikleri birbirinden tamamen bağımsızdır. Bu sebeple şahsi algılamamaya çalışın.
  • Ortada bir sorun varsa hastanın da anlamasını sağlayın. Bunun için acele etmeyin ve sakince durumu anlatın. 
  • Sorunu anladıktan sonra iş birliği için ikna ederseniz olayın üstesinden kolaylıkla gelirsiniz.
  • Davranışları yüzünden cezalandırmayın.
  • Olayları şaka yoluyla anlatın, mizahi yönünüzü ortaya çıkarın. 
  • Davranışsal sorunların nedenini bulun. Açlık, yalnızlık, korunma gibi hisler Alzheimer hastalarını farklı davranışlara iter. 
  • Ortamı sadeleştirmeye çalışın ve etraftaki fazla eşyaları ve uyarıcıları kaldırın.
  • Dış uyaranları mümkün olduğunca minimuma indirin.
  • Her zaman yanında olduğunuzu ve onu anladığınızı belirtin, hissettirin.
  • Ona hissettirmeden güvenliğini sağlayın.
  • Size güven duyması için adımlar atın. Size güvenebileceğini her fırsatta belirtin.
  • Sorun çıktığında manipüle edip konuyu değiştirin.
  • Ortamı yeniden dizayn etmeyi deneyin. Aynalar rahatsız ediyorsa kapatabilirsiniz. Tv veya video bazı olayları tetikledi ise kapatın. Resimleri bir süre kaldırmayı deneyin.
  • Uğraşması için çeşitli etkinlikler seçin ve yaptırın. 
  • Hastanızı rahatlamak için uygun yöntemler seçin. Masaj yapabilirsiniz, rahatlatıcı yağlar kullanabilirsiniz. Gevşeme hareketleri vb. yöntemleri onu daha iyi hissettirmek için kullanabilirsiniz. 

Alzheimer Hastaları Halüsinasyon Gördüğünde Yakını Ne Yapmalı?

Alzheimer hastalarında en çok görülen durum olan halüsinasyon, pek çok alzheimer hastasında görünmektedir. Bu sebeple alzheimer hastaları halüsinasyon gördüğünde, yakınının sakin ve anlayışlı bir yaklaşım sergilemesi gerekir. Aksi halde hastanın halüsinasyon görme olasılığı daha da yükselecektir. Bu bağlamda hasta yakının yapması gereken şunlardır;

  • Hasta size gördüğü halüsinasyonlar ile ilgili bir şeyler sorduğunda yalan söylemeyin, gerçekçi davranın. Ancak sizin görmediğinizi, duymadığınızı belirtirken hastayı incitmeyin. 
  • Güven duymasını sağlayıp, evi senin için kontrol edeceğim diyebilirsiniz.   
  • İnatlaşmayın, tartışmayın. Onu anladığınızı belirtirken fiziksel olarak da temas etmeye çalışın.
  • Dikkatini başka yöne çekmek için manipüle edebilirsiniz. 
  • Çeşitli aktivitelere yönlendirin. 
  • Korku ve endişe yaşıyorsa hep yanında olduğunuzu bilmesini sağlayın. Fiziksel olarak elini tutmak, sarılmak ve güvende olduğunu hissettirmek önemlidir. Hastanız fiziksel temastan hoşlanmıyorsa zorlamayıp saygı duyun.
  • Hastanızın kullandığı ilaçların yan etkisinin sanrı olup olmadığını sorun. Eğer ilaçlar sanrı görmesine neden oluyorsa ilacın değiştirilmesini talep edebilirsiniz. 

Alzheimer Hastalarının Eşyalarının Çalındığı Hezeyanı ile Nasıl Baş Edilir?

Alzheimer hastalığında bazı davranışlar ve tepkiler çoğu hastada görülebilir. Özellikle Alzheimer hastalarının eşyalarının çalındığı hezeyanına sık rastlanır. Bununla nasıl başa çıkacağınızı bilmek hastanızla olan ilişkinizin zedelenmesini de engeller. Bunun için aşağıdaki adımları takip ederseniz hastanın atak geçirmesini ve zorlayıcı davranışlarda bulunmasını engelleyebilirsiniz.

  • Hastanın gerçekten eşyalarının çalınıp çalınmadığından emin olun. Bu tarz hastaları diğer insanlar kullanabileceklerinden eşyalarını da çalabileceklerini unutmayın. 
  • Çalındığını düşündüğü eşyaların nerede olduğunu bulun. Çoğu zaman aramalarınıza onu da dahil edin. Size güven duymasını sağlayın. 
  • Eşyaların çalınmadığı konusunda tartışmayın. Korku ve öfke duygularını hissetmesine engel olun. 
  • Endişelerini önemsediğinizi belli edin ve bunu dile getirin.  
  • Hastanın bir yerlere bir şeyler saklamasını engellemek için depolama alanını azaltın. Bunun yerine var olan depolama alanlarını kilitleyin veya kapalı tutun.   
  • Hastanın dolaplarını ve çekmecelerini olabildiğince düzenli tutun. Böylelikle eşyaların kaybolma riskini de azaltırsınız.
  • Eşyaları birlikte ararsanız öncesinde nereye koyduğunu hatırlamasına yardımcı olursunuz. 
  • Önemli evraklar, cüzdan veya objelerin kaybolma riskini bertaraf etmek için yedeklemeye özen gösterin. 
  • Eşyaları sağlıklı bireyler gibi doğru yerlere koymayacaklarından ararken size saçma gelecek yerlere de göz atın. Çöp, fırın, sepet hatta ayakkabı içlerine bile bakın. 
  • Kaybolan eşyası için sizin de üzgün olduğunuzu ve bulma konusunda yardım edeceğinizi belirtin. 
  • Bu tür hastalıklarda saklama güdüsü yoğundur. Zararsız ve kaybolduğunda üzülmeyeceği nesneleri ortada bırakarak saklamasına izin verebilirsiniz. 
  • Yiyecek saklama huyu olan hastaların yiyecekleri saklayacağı yerleri temiz tutmaya önem verin. Hastanın saklamak için kullanacağı yerler oluşturun. 
  • Eşyasının çalındığı hissi hastayı huzursuz edeceğinden doğru şekilde telkinlerde bulunup onu rahatlatın. 

Alzheimer Hastalarının Kendi Evi Olmadığına ait Hezeyan İle Nasıl Baş Edilir?

Hastanın eskiye dair hatırladıkları, gördüğü ev ile hatırladığı ev ayrımını yapamaması bulunduğu konumu anlamlandıramamasına yol açar. Bu da bulunduğu evin kendi evi olmadığı için huzursuzluk yaşamasına neden olur. İşte tam bu noktada Alzheimer hastalarının kendi evi olmadığına ait hezeyan ile nasıl başa çıkılması hakkında bilgi sahibi olursanız süreci daha iyi yönetirsiniz. 

  • Ona anılarını ve evini hatırlatacak bazı objeleri göz önünde bulundurun. Ayrıca Odasında kişisel eşyalarının ve anılarının olmasını sağlayın.
  • Tanımasan da burası senin evin, sen burada yaşıyorsun gibi telkinlerde bulunun. 
  • Senin halın veya senin sandalyen gibi ona aidiyeti hissettirecek cümleler kurun. 
  • Bulunduğu yerin evi olmadığını düşünüp evden ayrılmasına yol açmamak için ayakkabı, mont gibi eşyaları ortada bulundurmayın. Bu sayede evden çıkıp gitmeyi isteme hissi yoğunlaşmaz. 
  • Az ama anlamlı eşyaların olduğu bir yer hazırlamak burada rahat etmesini sağlar.
  • Ortam aydınlatmasının yeterli düzeyde olmasını ihmal etmeyin. 
  • Üzerinde taşıyacağı iletişim bilgileri, telefon numarasının olduğu kolye, bileklik tarzı ürünler yaptırın. Bunu hiç üzerinden çıkarmamasını sağlayın. 
  • Eve gitmek için saldırgan tutum sergilediğinde tartışmayın, cezalandırmayın, güç kullanmayın ve korktuğunuzu göstermeyin.
  • Evine gitmek isteyip engellendiğinde sizinle ilişkisine dair farklı cümleler kurabilir. Sen benim kızım değilsin, seni tanımıyorum gibi cümleler kuruyorsa tartışmayıp sakin kalın. Gerçeği söyleyip inatlaşmayın. 
  • Onu sevdiğinizi ve değer verdiğinizi sözcüklerle ifade edip fiziksel temasla belli edin.
  • Sadece ona değil kendinize de güven verici cümleler kurup telkinlerde bulunun.
  • Dalga geçmeyin, sataşarak gerçekleri söylemeye çalışmayın. 
  • Pencere, kapı ve balkonlara emniyet kilidi takın. Kilit ile açmasını engelleyecek sistemleri kullanın. 
  • Kapıyı mutlaka kilitli tutun. Aksi halde evden kilidi açarak, çıkabilir.
  • Şefkatli ve güven verici tonda konuşun. 
  • Empati kurmaya özen gösterin.  

Alzheimer Hastalarının Günlük Yaşamını Kolaylaştıran İpuçları

Alzheimer hastalarının günlük yaşantısını kolaylaştıracak, daha sağlıklı bir iletişim kurabilir. Aynı zamanda da kişinin daha sağlıklı bir süreç geçirmesini sağlayabilirsiniz. Bu bağlamda alzheimer hastalarının günlük yaşantısını kolaylaşmasını sağlayan ipuçları şunlardır;

  • İletişim Stratejileri

Alzheimer hastası ile nasıl iletişim kurmalıyım konusunda çekinceleriniz olabilir. Bu sebeple ilk olarak sakin ve şefkatli yaklaşmaya özen gösterin. Ayrıca ses tonunuzun ona güven vermesini sağlayın.. Birlikte sohbet edin ve bundan keyif aldığınızı dile getirin. Geçmiş yıllarda yaşadıklarınız, anılar ve olaylar üzerinde konuşun ve keyif aldığınız ve birlikte yaşadığınız güzel günleri hatırlamadığında fotoğraf albümü üzerinden anlatın. Bunun yaparken Çocuklarını, sizi ve yakınlarını hatırlamıyorsa hastayı sıkboğaz etmeden düzenli olarak bu fotoğrafları incelemesini sağlayın. Çünkü bir noktadan sonra eski anıları hatırlayacaktır.  

İletişim kurarken kesinlikle emir kipleri kullanmayın. Bunun yerine kısa cümleler ile kendinizi ifade etmeye çalışın. Buna ek olarak seçim yapmasını isteyip iki farklı seçenek sunun. Başkalarının yanında onun hastalığına dair duyacağı şekilde konuşmayın. Ayrıca ellerini tutup okşayın, sarılın ve güvende hissetmediğinde omzuna dokunun. Böylelikle sağlıklı bir iletişim süreci gerçekleştirmiş olursunuz.

  • Alzheimer Hastası İçin Aktiviteler

Alzheimer hastalarının ruhları rahatladıkça hastalığın seyri kolay ilerleyecektir. O nedenle Alzheimer hastası için aktiviteler çok önemlidir. Bu sebeple müzik ile ilgilenmesini sağlayabilir. Aynı anda da dansa teşvik edebilirsiniz. Buna ek olarak resim yapmasını destekleyebilir yada alzheimer hastaları için oyunlar oynayabilirsiniz. Böylelikle daha rahat ve huzurlu hissetmelerini sağlayabilirsiniz.

Tüm bunların yanı sıra güvenliğini sağladığınızdan emin olduktan sonra kısa yürüyüşler yaptırın. Parkta ve yeşillik alanlarda vakit geçirip huzur bulmasını sağlayıp, evcil hayvanlarla ilgilenmesini sağlayabilirsiniz. Böylelikle evcil hayvanlar Alzheimer hastalarını büyük ölçüde rahatlatarak, onlara iyi gelirler.

  • Profesyonel Destek ve Bakım Seçenekleri

Alzheimer hastaları zaman içinde tamamen unutmaya meyillidir. Bu sebeple çoğu zaman günlük ihtiyaçlarını yapamaz hale bile gelebilirler. İlerleyen zamanlarda orta seviyeye kadar Alzheimer hastalığında hasta yakını hastasına bakabilir. Ancak iyice ilerleyip bilinç kaybı yaşandığı ve fonksiyonların yapılamadığı dönemler de olacaktır. Yürüme, konuşma ve yemek yeme gibi rutin işleri yapamaz hale gelip idrarını kaçırabilir. Bu durumda bakım evine yatırılarak tedavisinin devam ettirilmesi gerekir. Böylelikle profesyonel destek ve bakım seçenekleri ile hasta güvende olacaktır. 

Alzheimer ilerledikçe ruhsal olarak da yıpratıcı süreç sizi bekler. Bu süreci doğru yönetemediğinizde hastanın ve sizin güvenliğiniz tehlikeye girebilir. Ona en iyi şekilde bakacak bakım evinde tedavisini devam ettirecek profesyonel bakım evleri ile görüşün. Bu noktada MEVA Bakımevi’ne gelen konukların yakınlarının yorumlarını incelemek için İz Bırakanlar sayfasını ziyaret edebilirsiniz.

  • Giyinme Önerileri

Hastanın dolabındaki giysilerin olabildiğince azaltılması gerekir. Aksi halde zaman ilerledikçe kıyafet konusunda kriz yaşanabilir. Bunun yerine giyebileceği rahat kıyafetleri kendi giyeceği şekilde olmalıdır. Giymekte zorlanacağı ve rahat hareket etmeyeceği kıyafetleri giydirmekten kaçının. Kendisi kıyafetlerini giyebiliyorsa müdahale etmeyin. Sadece destekleyici ve nazik olun.  

Siz de alzheimer hastalığın profesyonel bir destek almak istiyorsanız, alzheimer hastalığı konusunda profesyonel hizmet sağlayan Meva Bakımevi ile iletişime geçerek, kusursuz bir alzheimer bakımı deneyimleyebilirsiniz.

Alzheimer Hasta Yakınlarının Sıkça Sorduğu Sorular

Bir kriz anında sakin kalmak çok önemlidir. Hastayı sakinleştirmek için yumuşak bir ses tonu kullanın ve dikkatini başka bir şeye yönlendirmeye çalışın. Kriz durumlarının sıklaşması halinde bir doktora danışarak daha etkili yönetim yöntemleri öğrenebilirsiniz.

Güven verici ve sakin ses tonu ile konuşup rahatlatmaya çalışmanız önemlidir. Doğruları incitmeden söylerken ona hak verdiğinizi de belli edin. Aynı zamanda fiziksel ve ruhsal olarak yanında olduğunuzu hissettirin.Bunun için elinizle omzuna dokunmak, sarılmak veya elini tutup okşamak iyi bir iletişim dili olacaktır..  

Alzheimer hastasının güvenliği için evde tehlike oluşturabilecek unsurlar ortadan kaldırılmalıdır. Kaygan zeminler, keskin köşeler ve küçük halılar gibi düşme riskini artıran eşyalar düzenlenmelidir. Elektrik prizleri kapatılmalı, kesici aletler ve tehlikeli maddeler kilitli dolaplarda saklanmalıdır. Ayrıca, hastanın odalar arasında rahatça hareket edebilmesi için evdeki eşyaların düzenli ve sade olması önemlidir.

Araştırmalar Akdeniz tipi beslenme şeklinin Alzheimer hastaları için uygun olduğunu saptamıştır. Alzheimer hastası nasıl beslenmeli endişesi yaşıyorsanız balık, sebze ve meyve ağırlıklı menü hazırlayın. Bunun yanı sıra yağlı ve tuzlu yiyeceklerden mümkün olduğunca uzak kalmasını sağlayın ve hazır yiyecekler yedirmemeye önem verin. Ayrıca zeytinyağlı yiyeceklerin yanı sıra zeytinyağı kullanımına da özen göstererek, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilirsiniz. 

Zihinsel aktivitelerini harekete geçirecek alıştırmalar yapabilirsiniz.Örneğin; Resim çizme, dans etme, şarkı söyleme gibi aktiviteler, zihinsel aktiviteler artırabilir. Bunun yanında el sanatları ile uğraşmasına teşvik edip örgü yapmasını sağlayarak, zihnini aktif tutarken bilişsel fonksiyonlarının da desteklenmesini sağlayabilirsiniz.  

Yatmadan bir süre önce çay ve kahve tüketimemesini sağlayın. Bunun yerine rahatlatıcı bitki çayları alternatif olarak kullanın. Örneğin; Rezene çayı, melisa çayı ve papatya çayı tüketmesini sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda da hep aynı saatte yatmasını sağlamaya özen gösterin ancak bu konuda zorlayıcı olmayın. 

Lorem ipsum dolor sit amet.